Լիլիթ Սիմոնյանի ուսումնական բլոգ

• Հասարակության զարգացման ո՞ր փուլում է ստեղծվել գիրը։

Եգիպտական գիր, աշխարհի հնագույն գրային համակարգերից մեկը։ Գործածել են հին եգիպտացիները։ Ունեցել է զարգացման երեք հիմնական փուլ՝ հիերոգլիֆային, հիերատական, դեմոտական (անվանումները փոխառնված են հին հույներից ։ Հիմնականը և հնագույնը հիերոգլիֆներն են, որ նշանակել են «սրբազան գիր»: Ստեղծվել է մ. թ. Ա. XXVI—XXII դ.

• Ինչի՞ հետ է կապված գրի առաջացումը։

Գիր կամ գրային համակագ, բանավոր հաղորդակցման տեսողական պատկերման պայմանական միջոց։ Գիրն ստեղծվել է որևէ գաղափար, միտք կամ առհասարակ խոսք գրավոր եղանակով փոխանցելու համար։ Իբրև մշակութային երևույթ՝ բանավոր խոսքի համեմատությամբ գիրը ի հայտ է եկել ավելի ուշ։Հաղորդակցման աճող պահանջներին ի պատասխան՝ գիրն ստեղծել են հասարակական, մշակութային բարձր մակարդակ ունեցող ժողովուրդները։

• Ի՞նչ է սեպագիրը, ովքե՞ր են ստեղծել այն։

Գոյություն ունեն 3 տեսակի սեպագրեր՝ վանկագրեր, գաղափարներ և որոշիչներ, որոնք ցույց են տալիս այդ սեպագրի իմաստը։ Սեպագրերը կարդալով հնարավոր է սովորել, թե դրանք ինչպես են արտասանվել այն լեզվով, որով գրված են։

870․ Ուղղանկյունանիստի չափումներն են՝ 5 սմ, 6 սմ, 4 սմ։ Գտե՛ք նրա մակերույթի մակերեսը։

a = 5 սմ

b = 6 սմ

c = 4 սմ

S լրիվ = 2ab + 2ac + 2bc

S լրիվ = 2 x 5 x 6 + 2 x 5 x 4 + 2 x 6 x 4 = 60 + 40 + 48 = 148 սմ³

Պատ․՝ 148 սմ³։

873․ Գրե՛ք խորանարդի մակերևույթի մակերեսի բանաձևը։

S լրիվ = 6 x a x a

875․Սենյակի պատերը և առաստաղը ներկելու համար անհրաժեշտ ներկի քանակությունը հաշվելու համար սենյակը պատկերացնում են որպես ուղղանկյունանիստ: Հաշվե՛ք, թե ինչքան ներկ կպահանջվի սենյակը վերանորոգելու համար, եթե նրա լայնությունը 4 մ է, երկարությունը 6 մ, բարձրությունը 3 մ, իսկ ամեն 1 մ²-ն ներկելու համար պահանջվում է 1/10 կգ ներկ:

a = 4 սմ

b = 6 սմ

c = 3 սմ

Լուծում

1. 4 x 6 + 2 x 4 x 3 + 2 x 6 x 3 = 24 + 24 + 36 = 74 (սմ²)

Պատ․՝ 7 2/5 լիտր։

880․ Գտե՛ք տառային արտահայտության արժեքը.

ա) (3 · b + 4) ։ 2, եթե b = 6

(3 x 6 + 4) : 2 = 11

գ) 48 ։ (2 · c – 6), եթե c = –1

48 : (2 x (-1) — 6) = 48 : (-8) = -6

881. Գտե՛ք տառային արտահայտության արժեքը.

ա) (7d + 2) – 6 ⋅ (3 – 4a), եթե d = –3, a = –4,

(7 x (-3) + 2) — 6 x (3 — 4 x (-4)) = -133

1. 7 x (-3) + 2 = -19
2. 3 — 4 x (-4) = 3 + 16 = 19
3. 6 x 19 = 114
4. -19 — 114 = — 133

գ) bdc, եթե b = –2, d = 5, c = –4,

-2 x 5 x (-4) = 40

 1.

Հրատարակչության բաժնի վարիչ Եղիշե Չարենցի աշխատասենյակ է մտնում մի գրող, թղթապանակը ձեռքին և կատակել ցանկանալով’ ասում է.
— Մի՛ վախեցեք, մեջը ձեռագրեր չկան:
— Բա ինչո՞ւ ես պտտեցնում այդ դատարկ թղթապանակը,- հարցնում է Չարենցը:
— Պտտեցնում եմ, որովհետև մեջը լիքը հանճարեղ մտքեր կան,- շարունակում է կատակել գրողը:
— Հանճարեղ մտքերը հանճարեղ գլուխներում են լինում, ոչ թե դատարկ թղթապանակներում,- պատասխանում է բանաստեղծը:

Չարենցը շատ խիստ էր կենցաղում,- պատմում է գրող Խաժակ Գյուլնազարյանը,- հրաման էր տվել, որ ճանճերը սենյակ չմտնեն, բայց ճանճերը կարդալ չգիտեին ու պատուհանից էին մտնում:

2. Պատմում է Ավ.Իսահակյանը, թե ինչպես է առաջին անգամ հանդիպել Չարենցի հետ. 

Չարենցին ծանոթացա, երբ նա 1925 թվականին իր արտասահմանյան ուղևորությունների ժամանակ Վենետիկ էր եկել, իսկ հանդիպել եմ նրան առաջին անգամ 1907 կամ 1908 թվերին Ղարսում: Իջել էի հյուրանոցներից մեկում, որի առաջին հարկում մի պարսկահայ՝ Աբգար անունով, գորգի խանութ ուներ, /ի դեպ, դա Չարենցի հայրն էր/: Մի օր կանգնել էի գորգավաճառի խանութի դռան առաջ, մեկ էլ դեմս ելավ մի վտիտ, կարճահասակ պատանի՝ սուր ու ծուռ քթով: Ոտքերը չռած՝կանգնեց դիմացս և ճնշող հայացքով, առանց աչք թարթելու՝ սկսեց նայել ինձ, ձեռքին էլ մի գիրք կար՝ փոքր ֆորմատով: Մի երկու անգամ շուռումուռ եկա՝ ազատվելու համար այդ պատանու խուզարկու հայացքից, բայց տեսա, որ հնար չկա, նա աչքերը չի կտրում երեսիցս, մոտեցա և մի ապտակ տվի: Տղան այլևս չմնաց, թողեց ու հեռացավ: Անցավ ժամանակ: Արտասահմանում գտնվածս միջոցին՝ մի օր, Վենետիկից ոչ հեռու գտնվող Պադուա կոչված վայրն էի գնացել, այդտեղ մի հայ բժիշկ պետք է վիրահատեր որդուս նշագեղձերը: Նույն օրը՝ ուշ երեկոյան, Վենետիկ վերադարձա, հյուրասենյակումս հանդիպեցի մի երիտասարդի՝ բավական ազատ ձևով բազկաթոռին նստած, ոտքը ոտքին դրած, ծխախոտը բերանին՝ ինձ սպասելիս: Առաջին տպավորությունս վանիչ էր: Ինձ տեսնելուն պես երիտասարդը տեղից վեր ցատկեց և «Չարենցն եմ» ասելով՝ ներկայացավ ինձ:

Եղիշեի պոեզիային լավ ծանոթ էի, ուստի անունն իմանալով՝ վրա պրծա և ճակատը համբուրեցի: Չարենցը ինձ հիշեցրեց 1908 թվականին իրեն հասցրածս ապտակի մասին և ավելացրեց, որ այն ժամանակ ձեռքում եղած գիրքը «Երգեր ու վերքերն» է եղել, որը կարդացած լինելով՝ ուզեցել է տեսնել ինձ: Ասաց նաև, որ կարծելով, թե բանաստեղծը արտասովոր մարդ պետք է լինի, ակնապիշ նայել է ինձ: «Բանաստեղծին սրբացած մարդ կարծելու պահին, երբ ապտակդ կերա, — ավելացրեց Չարենցը, — ամեն ինչ իրար խառնվեց, թողի ու հեռացա»: Արարքս այլ կերպ բացատրել չկարողանալով՝ ժպտացի և ասի.

— Եղի´շ ջան, ընդունի՛ր այդ ապտակս որպես «ուստա սիլլասի»:

3. Մի անգամ Չարենցը համալսարանում ուսանողներին պատմում էր իր տպավորությունները Եվրոպա կատարած ճանապարհորդություններից: Ուսանողները բազմաթիվ ու բազմատեսակ հարցեր էին տալիս պոետին, և նա պատասխանում էր ոգևորված ու մանրամասն: Դահլիճի վերջում նստած էր մի նիհար, հիվանդ տղա: Գունատ էր տղան, արտահայտիչ, մեծ-մեծ աչքեր ուներ, հուզված դեմք ու բարձրահասակ էր: Տղան կանգնեց ու դիմեց Չարենցին.

— Ասացե՛ք, խնդրե՛մ, պոե՛տ, ո՞ր փողոցն էր ամենալավը Ձեր տեսած փողոցներից ու ո՞ր քաղաքում էր այն:
Չարենցն ուշի-ուշով նայեց պատանու աչքերին, մի պահ լռեց ու կարծես ծածուկ, կարծես շշուկով ասաց.
— Ամենալավ փողոցը Երևանի Նայիբի քուչան է…
Դահլիճը լցվեց շշուկով. բանաստեղծն անհավատալի բան ասաց: Նայիբի քուչան մի նեղ փողոց էր՝ ծուռումուռ, անլույս, անգույն, ամայի ու անմարդաբնակ:
— Որովհետև այնտեղ է ապրում իմ սիրելի կինը,- շարունակեց Չարենցը:
Դահլիճը թնդաց ծափերից…

4. Չարենցի անվան առաջացման վարկածներն, իհարկե, շատ են, կարդացեքերեք վարկած, որոնցից ամենահավաստին ու ամենահավանականը, երրորդ տարբերակն է՝ երբ ինքն իր մասին պատմում է հենց Չարենցը:

1. Չարենցի պատանեկան տարիների մտերիմերը Չարենց անվանումը բացատրում են, նրանով, որ նա փոքր ժամանակ շատ աշխույժ և չար երեխա է եղել: Տանը նրան այնքան են չար անվանել, որ անունը Չարենց էլ մնացել է:

2. Ըստ մեկ ուրիշ աղբյուրի՝ մտորելով իր համար գրական կեղծանուն ստեղծելու մասին, հնչյունային և տեղաշարժային փոփխությունների է ենթարկել ռուս գրող Պուշկինի ՙՙԱնչար՚՚ ստեղծագործությունը, արդյունքում ստացվել է ՝ Չարենց:
3. Իսկ իր անվան մասին խոսելիս, Չարենցն ասել է, որ իրենց քաղաքում այդ թվականներին մի բժիշկ կար, ում տան ցուցափեղկի վրա գրված էր՝ Բժիկշկ Չարենց: Շատ յուրօրինակ համարելով այս ունունը, այն ժամանակ դեռ Եղիշե Սողոմոնյանը իրեն կոչում է Չարենց, Եղիշե Չարենց: Իհարկե՝ Չարենց անվան մասին ամենհավաստի աղբյուրը, համարվում է հենց բանաստեղծի պատմածը, ինչպես նշվեց վերը:

Ավելի ուշ Չարենց անվան մասին բանաստեղծը տվել է այսպիսի բացատրություն. ՝ՙԵս իմ հոգու բարի բովանդակությանը, այսպես ասած, չար անունն եմ տվել՚՚:
Աշխարհում բարու դիմակի տակ շատ հաճախ չարն է թաքնված, իսկ պոետը որոշել էր հակառակն անել, և արեց:
1921 ից հետո ադրեն Չարենցը դարձել է Եղիշեի պաշտոնական ազգանունը:

Առաջադրանքներ՝

Անհասկանալի բառերը բացատրել բառարանի օգնությամբ։ 

Նշագեղձ – նշիկ

871. Ուղղանկյունանիստի լայնությունը 2 սմ է, երկարությունը՝ 2 սմ-ով ավելի, իսկ բարձրությունը՝ երկարությունից 1 սմ-ով պակաս։ Գտե՛ք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը։

a = 2 սմ

b = 4 սմ

c = 3 սմ

Լուծում

S լրիվ = 2ab + 2ac + 2bc

S լրիվ = 2 x 2 x 4 + 2 x 2 x 3 + 2 x 4 x 3 = 16 + 12 + 24 = 52 սմ²

Պատ․՝ 52 սմ²։

874. Կարո՞ղ են արդյոք ուղղանկյունանիստի նիստերի մակերեսների
արժեքները լինել այսպիսին. 3 սմ², 4 սմ², 5 սմ², 6 սմ², 3 սմ², 2 սմ²:

Պատ․՝ ոչ, քանի որ զույգ առ զույգ հավասար չեն։

880․ Գտե՛ք տառային արտահայտության արժեքը.

բ) (8 – a) ⋅ (a + 5), եթե a = 2

(8 – 2) ⋅ (2 + 5) = 6 x 7 = 42

դ) (30 – 3 · d) ⋅ (8 · d – 1), եթե d = –2։

(30 – 3 · (-2)) ⋅ (8 · (-2) – 1) = -612

1. 30 — 3 x (-2) = 30 — (-6) = 30 + 6 = 36
2. 8 x (-2) — 1 = -16 — 1 = -17
3. 36 x (-17) = -612

881. Գտե՛ք տառային արտահայտության արժեքը.

բ) 9 ⋅ (3b + 1) ։ 18 · (4 – 3c), եթե b = 2, c = –1

9 ⋅ (3 x 2 + 1) ։ 18 · (4 – 3 x (-1)) = 1/2

1. 3 x 2 + 1 = 7
2. 4 -3 x (-1) = 4 — (-3) = 4 + 3 = 7

դ) km+2db, եթե k = 0, m = 4, d = –7, b = –8

0 x 4 + 2 x (-7) x (-8) = 112

1. 0 x 4 = 0
2. 2 x (-7) x (-8) = 2 x 56 = 112
3. 0 + 112 = 112

• Մայրենի լեզվի օրեր․ նախագծային աշխատանք

Հրեղեն ձի

• Գրքի տոն․ նախագծային աշխատանք

.

• Բառարանային ֆլեշմոբ․ նախագծային աշխատանք

Արևմտահայերեն բառարան

• Կարդում եմ Տերյան․ ձայնագրություն, տեսագրություն, այլ

Տերյանը` հիշողություններում

Մթնշաղ

• Կարդում եմ Թումանյան․ ձայնագրություն, տեսագրություն, այլ 

Կարծես թե դարձել եմ ես տուն

• Ստեղծագործական աշխատանքներ 

.

• Գրադարանում կարդացած գրքերի հաշվետվություն

50 կին, ովքեր փոխեցին աշխարհը

• այլ։ 

Գործնական քերականություն 15.02.2023

Գործնական քերականություն  10.02.2023

Գործնական քերականություն 01.02.2023

Գործնական քերականություն 01.02.2023

Ես ինձ գնահատում եմ 8:

Այս գրքում գրված են այն կանանց անունները, ովքեր տարբեր բարծրունքներ էին հասել և ապացուցել, որ կանայքել են կարող լինել զինվոր, օդաչու կամ նույնիսկ ճամփորդ: Այդ գիրքը իմ դուրը շատ եկավ, շատ հետաքրքիր գիրք էր:

855. Ժամանակի մոտավոր արժեքը պակասորդով հաշվելիս չափման սխալը 43 վ է, հավելուրդով հաշվելիս` 17 վ: Ի՞նչ ճշգրտությամբ է չափվել ժամանակը:

Լուծում

43 + 17 = 60 (վ) = 1 (ր)

Պատ․՝ 1 րոպեի ճշգրտությամբ։

864. Ունենք 72 կգ պղնձի և 8 կգ արծաթի համաձուլվածք։ Քանի՞ տոկոս է արծաթը այդ համաձուլվածքում։

Լուծում

1. 72 + 8 = 80 (կգ) – համաձուլվածք

Պատ․՝ 10%:

866. Երբ ավտոմեքենան անցավ երկու քաղաքների հեռավորության 2/7 մասը, նրան մինչև ճանապարհի կեսը մնացել էր անցնելու 27 կմ։ Ինչքա՞ն է երկու քաղաքների հեռավորությունը։

Լուծում

Պատ․՝ 126 կմ։

854. Մարմնի զանգվածի մոտավոր արժեքը 1 կգ ճշգրտությամբ հավելուրդով հաշվելիս չափման սխալը 350 գ է: Որքա՞ն կլինի պակասորդով հաշվելու չափման սխալը:

Լուծում

1000 — 350= 650

Պատ․՝ չափման սխալը 650 գ-է։

856. Ցանկապատի երկարության մոտավոր արժեքը 1 մ ճշգրտությամբ պակասորդով հաշվելիս չափման սխալը 35 սմ է: Գտե՛ք պակասորդով հաշվելու չափման սխալի և հավելուրդով հաշվելու չափման սխալի տարբերության բացարձակ արժեքը:

1 մ = 100 սմ

100 սմ — 35 սմ= 65 սմ

35 սմ — 65 սմ= -30

|30| = |-30|= 30

863. Երկու վարպետներ, աշխատելով առանձին, կարող են կատարել նույն աշխատանքը համապատասխանաբար 10 և 12 օրում։ Աշխատանքի ո՞ր մասը կկատարեն վարպետները՝ մեկ օր աշխատելով միասին։

Լուծում

Պատ․՝ 11/60։

865. Այգում աճում են միայն խնձորենիներ և դեղձենիներ, ընդ որում դեղձենիների քանակը 3 անգամ պակաս է խնձորենիների քանակից։ Այգու բոլոր ծառերի քանի՞ տոկոսն են դեղձենիները։

Լուծում

1)1 + 3 = 4

2)100 : 4 = 25%

Պատ․՝ 25%:

Упражнение 1.Образуйте простую форму сравнительной степени прилагательных.

Красивый-карсивее, приятный-приятнее, счастливый- счастливее, спокойный- спокойнее, удобный- удобнее, ужасный- ужаснее, причудливый- причудливее, привлекательный-привлекательнее, призрительный- призрительнее, старый- старее, искусный- искуснее, свободный- свободнее, дорогой- дороже, сухой- суше, твёрдый- тверже, богатый- богаче, крутой- круче, густой- гуще, простой- проще, толстый- толще , чистый- чище, громкий- громче, мелкий- мельче , сладкий- слаще, мягкий- мягче, лёгкий- легче, ранний-ранее, старый- старее, тонкий- тонще ,плохой- хуже, хороший- лучше.

Упражнение 2

Про читайте отрывок из текста В. Белова. Выпишите прилагательные и образуйте простую превосходную степень.

Если не считать подснежную клюкву, то самой первой после зимы появляется в лесу земляника. Трудно даже представить, сколько людей воспитала эта самая ранняя, самая яркая, самая душистая, самая сладкая ягода! Именно воспитала, поскольку главное воспитание происходит в детстве.

Упражнение 3.

Спишите пословицы, образовав простую сравнительную степень; обозначьте суффиксы и определите, каким членом предложения являются прилагательные в сравнительной степени.

Правда (светлый) солнца. — светлее

Старый друг (лучший) двух.- лучше

Утро вечера (мудреный).- мудренее

Здоровье ( дорогой ) золота.- дороже

Дождливое лето (плохой) осени — хуже

Պետք չէ դատել մարդուն իր արտաքինից։ Թագավորը մտածում էր, որ իր փոքր աղջկա ամուսինը ամենաանխելքն էր  և ամենաանպիտանը, որովհետև նա աղքատ էր։ Երբ թագավորը հիվանդացավ, իր երկու փեսաները չկարողացան նրան օգնել, իսկ երրորդ փեսան գտավ այն ամենը, որ ուզում էր թագավորը։ Դրանից հետո թագավորը հասկացավ, որ ամենախելացի և պիտանի փեսան իր երրորդ աղջկա ամուսինն է։