Լիլիթ Սիմոնյանի ուսումնական բլոգ

Ու վառվո՜ւմ է օրերում սիրտս, որպես ողջակեզ.
Ջե՜րմ հողմերում ու հրում քե՜զ եմ տեսնում հիմա ես:
Փռել ես հուրդ ոսկի, վառել ես կյանքը մթար,
Վառել ես սիրտս՝ խոսքի կարկաչներով արեւառ:
Բա՜ց ես թողել հողմային քո նժույգները կարմիր,
Որ հրդեհեն կյանքը հին ու քաղաքները մարմար:
Ու թռչում են սրընթաց քո նժույգները հիմա –
Քա՛ղցր է աշխարհը սրտիս, քաղցր է կյանքը, որպես մահ…

Առաջադրանքներ՝

1. Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր անհասկանալի բառերը: 

Նժույգ – ձի

հողմ – քամի

սրընթաց – արագընթաց

ողջակեզ – զոհ, մատաղ։ 

2. Ի՞նչ տրամադրություն է արտահայտում բանաստեղծությունը: 

Բանաստեղծությունը արտահայտում սեր կյանքի նկատմամբ, անկախ ամեն ինչից։

899. Ուղղանկյունանիստի ծավալը 8 1/27 մ3 է։ Գտե՛ք այն ուղղանկյունանիստի ծավալը, որն ունի՝

բ) նույն բարձրությունը և 2 անգամ մեծ երկարություն և լայնություն

Պատ․՝ 32 4/27 մ3:

Լուծում

Պատ․՝ V = 73 2/3 սմ3, ամենափոքր նիստի մակերեսը ` S1 = ab = 14 1/6 սմ3 է։

Լուծում

Պատ․՝ 24սմ3:

Լուծում

I եղ․

1. 62 — 26 = 36 (սմ)
2. 1 + 3 = 4 (մաս)
3. 36 : 4 = 9 (սմ) – III կողմ
4. 9 x 3 = 27 (սմ) – II կողմ

Պատ․՝ II — 27 սմ, III — 9 սմ:

II եղ․

26 + x + 3x = 62

4x = 62 — 26

4x = 36

x = 36 : 4

x = 9

3x = 3 x 9 = 27

Պատ․՝ II — 27 սմ, III — 9 սմ:

910. Երկու թվերի գումարը 220 է։ Թվերից մեկը մյուսից 4 անգամ մեծ է։ Գտե՛ք այդ թվերը։

Լուծում

1. 1 + 4 = 5 (մաս)
2. 220 : 5 = 44 – I թիվ
3. 44 x 4 = 176 – II թիվ

Պատ․՝ I թիվ- 44 , II թիվ — 176։

Լուծում

1. 3 x 14 = 42 (կմ)
2. 4 x 14 = 56 (կմ)
3. 56 — 42 = 14 (կմ)
4. 3 + 4 = 7 (ժ)
5. 14 : 7 = 2 (կմ/ժ)

Պատ․՝ 2 կմ/ժ։

894. Որոշե՛ք ուղղանկյան մակերեսը, որի չափումներն են՝

896. Քառակուսին, որի մակերեսը 1 մ2է, տրոհված է 36 հավասար քառակուսիների։ Ինչքա՞ն է այդպիսի քառակուսու կողմի երկարությունը։

Լուծում

Պատ․` 1/6 մ:

904. Գտե՛ք տրված թվին հակադիր թիվը.

905. Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

906. Հաշվե՛ք.

894. Որոշե՛ք ուղղանկյան մակերեսը, որի չափումներն են՝

Ա) 3.3/7×4.2/3=24/7×14/3=7/1×2/1=14/1=14սմ²

Գ) 1.7/9×2.3/16=16/9×35/16=35/9=8.3/9սմ²

895. Երկու ուղղանկյունների երկարություններն իրար հավասար են ։

Մեկի լայնությունը 2․1/2 սմ է, մյուսինը՝ սմ։ Երկրորդ ուղղանկյան

մակերեսը 6 սմ2-ով մեծ է առաջինի մակերեսից։ Գտե՛ք

ուղղանկյունների երկարությունները ։

 3 3/4a+2 1/2a=6սմ²

1 1/4a=6

a=6:5/4= 4 4/5

897. Ուղղանկյունը, որի մակերեսը 1 մ2 է, տրոհված է 30 հավասար

ուղղանկյունների, որոնց լայնությունը 2 սմ է։ Ինչքա՞ն է այդպիսի

ուղղանկյան երկարությունը։

1մ=100սմ

30×2=60

100-60=40

40-30=10

10:2=5սմ երկարություն

905.Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

ա) a + b եթե a = –1, b = 3,
|-1|+|3|=1+3=4

գ) |a| ⋅ |b|, եթե a = 8, b = –1
|8|*|-1|=8*1=8

906. Հաշվե՛ք.
ա) 1 3/11 x (2 1/4 — 3 1/16),
1) 2 1/4 — 3 1/16 = 9/4 — 49/16 = -13/16
2) 1 3/11 x -13/16 = 14/11 x -13/16 = 14 x 13/11 x 16 = -91/88= -1 3/88

գ) (-2 5/27) x 9 + 3 5/18 : (-3 4/27)
1) -2 5/27 x 9 = -59/27 x 9 = 59 x 9/27 = -531/27 = -59/3
2) 3 5/18 : (-3 4/27) = 59/18 : (-85/27) = -59 x 27/18 x 85 = -177/170
3) 59/3 + (-177/170) = 10030 + 531/510 = 10561/510 = 20 361/510

• Որո՞նք են գիտության առաջացման նախադրյալները։

Գիտությունները առաջացել են հետևյալ նախադրյալներից ելնելով:

Պետք էր հաշվել հողատարացքը, անհրաժեշտ էր իմանալ մետաղային ձուլվացքների կազմը, մարդիկ հասկացել էին, որ բուժումը չի կարող կատարվել միայն շամանների օգնությամբ:

Գիտության ո՞ր բնագավառներն էին զարգացած Հին Արևելքում։

Հին Արևելքում բավականին զարգացած էր բժշկությունը:

Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր։
Երկինքներ, որպես երազներ հոգու։
Երկինքներ, որպես մանկական աչեր։
Մենակ էի ես։ Ինձ հետ էիր դու։

Երբ լսում էի մրմունջը լճի
Ու նայում էի թափանցիկ հեռուն —
Զարթնում էր իմ մեջ քո սուրբ անուրջի
Կորոտը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն։

Կանչում էր, կանչում ձյունոտ լեռներում
Մեկը կարոտի իրիկնամուտին։
Իսկ գիշերն իջնում, ծածկում էր հեռուն
Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․․

Առաջադրանքներ՝

1. Դուրս գրի՛ր մակդիրները:

Երազներ հոգու, մանկական աչեր, մրմունջը լճի, թափանցիկ հեռուն, սուրբ անուրջի, աստղային մութին։

2.  Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրու բանաստեղծությունը:

Չարենցը բանաստեղծության մեջ նկարագրում է իր հայրենիքը։ Բանաստեղծության մեջ, հասկացվում է Չարենցի մեծ սերը իր հայրենիքի հանդեպ, և կարոտը կորցրածի նկատմամբ։

3. Բացատրի՛ր բառերը՝ մրմունջ, անուրջ, անհուն:

մրմունջ – շշուկ

անուրջ – երազանք

անհուն – բազմաթիվ, անսահման

4. Կարդա՛ Չարենցի բանաստեղծությունները, առանձանացրո՛ւ բանաստեղծություններ , որոնք քեզ դուր են գալիս ։ 

Ես իմ անուշ Հայաստանի

Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բառն եմ սիրում,
Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում,
Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բույրը վառման
Ու նաիրյան աղջիկների հեզաճկուն պարն եմ սիրում:

Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քարն եմ սիրում:

Ուր էլ լինեմ — չեմ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր,
Չեմ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրերը մեր,
Ինչքան էլ սուր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր,
Էլի ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան յարն եմ սիրում:

Իմ կարոտած սրտի համար ոչ մի ուրիչ հեքիաթ չկա,
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա,
Աշխարհ անցիր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա,
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա` ես իմ Մասիս սարն եմ սիրում:

Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի.
Թե ուզում ես չսուզվել ճահճուտները անհունի —
Պիտի աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս:
Այնպե՜ս արա, որ կյանքում ո՜չ մի գանգատ չիմանաս,
Խմի՜ր թախիծը հոգու, որպես հրճվանք ու գինի.
Որքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի…
Ե. Չարենց

1. Բացատրի՛ր այս տողերը՝ Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի:

Այս նախադասությամբ Չարենցու ուզում էր ասել, որ ինչքան դու փորձես աշխահրում լավը տեսնել այնքան այն քո համար լավը կլինի:

2. Բացատրի՛ր բառերը՝ անհուն, գանգատ, հրճվանք:

Անհուն- շատ խորհը

գանգատ- բողոք, դժգոհություն

հրճվանք-ուրաղություն

3. Բանաստեղծությունը վերնագիր չունի, վերնագրի՛ր:

՛՛Մի մոռացիր՛՛

4. Բանաստեղծության տողերից մեկը դարձնել վերնագիր,այդ վերնագրով գրել շարադրություն: 

Պիտի աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս, ինչել որ լինի չմոռանաս, կյանքը մին է, երկրորդը չկա: Ինչքան դժվար լինի, ինչքան ցավալի, միշտ հիշի երկրոդ կյանքը չի լինի:

Упражнение 1

а) Полօжить на полку, удобно располօжиться, предполагать ответ, сложить книги, располагать запасами, предлагать помощь, кратко изложить содержание, проложить путь.

б) Город Ростов, устье заросло, морские водоросли, дети подросли, вырастить в саду, произрастать в пустыне, богатая растительность, выращенные лимоны, мир растений, переходный возраст, заросли камыша, сберечь поросль, подростковый врач, ростущие на берегу, зеленый росток, отросль хозяйства

Упражнение 2

Спишите, вставляя пропущенные буквы, графически объясняя выбор орфограмм в корне.

а) Излагать содержание, хорошо изложить; знать признаки прилагательного; написать изложение; оба слогаемых; расположиться на ночлег; располагать свободным временем.

б) Гул нарастает, роскошные растения, заросли камышом, выросли подснежники; зеленые водоросли, Ростислав; ростущий ребенок.

в) Предположения не подтвердились; капельки росы; тропа зарастает; растительное масло; изменить положение; лепестки растений; слагать стихи; желуди проросли; сберечь растения от мороза; просека зарастает; предложить помощь.

876. Ունենք 2 սմ կող ունեցող մի խորանարդ։ Քանի՞ քառակուսի
     սանտիմետրով կավելանա նրա մակերևույթի մակերեսը, եթե
     նրա կողը մեծացնենք 1 սմ-ով։

• S=2x(2×2+2×2+2×2)
• S=24սմ²
• S=2x(3×3+3×3+3×3)
• S=54սմ²
• 54-24=30 սմ²

878. Խորանարդիկի կողի երկարությունը հավասար է 1 սմ-ի։ Գտե՛ք
     պատկերի մակերևույթի մակերեսը (տե՛ս նկ.97)

Ա)5*1+4*1+4*1+4*1+3*1+3*1+4*1+31+4*1+4*1+5*1+3*1+4*1=50սմ2