Месяц: Октябрь 2021

Խորխե Բուկայ. «Չեմ կարողացել, չեմ կարողանում ու երբեք էլ չեմ կարողանա»։

Երբ ես փոքր էի, պաշտում էի կրկեսը, և կրկեսում ամենից շատ գազաններն էին ինձ դուր գալիս: Ինձ հատկապես փիղն էր գրավում, որը, ինչպես հետո իմացա, նաև մյուս երեխաների սիրելին էր:

Ներկայացման ժամանակ այդ հսկայական վայրի կենդանին ցուցադրում էր իր անասելի քաշը, ուժը, չափսերը… Բայց իր ելույթից հետո մինչև հաջորդ ելույթի սկիզբը նա շղթայված էր, շղթայի մի ծայրը կապված էր փղի ոտքին, իսկ մյուսը` գետնի մեջ խրված ցցին:
Այն ընդամենը փայտի մի կտոր էր, որ միայն մի քանի սանտիմետր էր խրված հողի մեջ: Չնայած շղթան հաստ էր և ամուր, ինձ համար ակնհայտ էր, որ այդպիսի կենդանին, որն ընդունակ է ծառեր արմատախիլ անելու, հեշտությամբ կարող էր այդ ցիցը հանել ու փախչել:
Ինձ համար հանելուկ էր մնացել` ի՞նչն էր նրան պահում, ինչո՞ւ նա չէր փախչում:
Երբ դեռ հինգ-վեց տարեկան էի, հավատում էի մեծահասակների իմաստնությանը: Չեմ հիշում` այս հարցերը ես տվեցի ուսուցչի՞ս, հայրիկի՞ս, թե՞ հորեղբորս: Նրանցից մեկն ինձ բացատրեց, թե փիղը չի փախչում, քանի որ  վարժեցված է:
Այդ ժամանակ ես տվեցի միանգամայն ակնհայտ հարց. «Եթե փիղը վարժեցված է, էլ ինչո՞ւ են նրան շղթայում»:
Հիշում եմ, որ ոչ մի բավարար պատասխան չստացա: Ժամանակի ընթացքում մոռացա փղին էլ, նրա հետ կապված հարցերն էլ և այդ մասին հիշում էի միայն մարդկանց շրջապատում, ովքեր գոնե մեկ անգամ այդ հարցն իրենց տվել են:
Մի քանի տարի առաջ հայտնաբերեցի, որ, հուրախություն ինձ,  բավականին խելացի մի մարդ գտել է հարցի պատասխանը` կրկեսային փիղը չի փախչում, որովհետև նա մանկուց կապված է նմանատիպ ցցի:
Աչքերս փակեցի և պատկերացրի ցցին կապված նորածին անպաշտպան փղին: Վստահ եմ, որ այն ժամանակ փղիկն ամբողջ ուժով ձգվել է` փորձելով ազատվել: Բայց, չնայած  ջանքերին, ոչինչ չի ստացվել, քանի որ ցիցն այն ժամանակ բավականին ամուր է եղել:
Պատկերացնում էի, թե ինչպես է նա երեկոյան ուժասպառ ընկնում, իսկ առավոտյան փորձում նորից ու նորից… Մինչև, իր համար սարսափելի մի օր, նա հնազանդվել է իր ճակատագրին՝ ընդունելով սեփական անզորությունը:
Այդ հսկա և հզոր փիղը կրկեսից չի փախչում, քանի որ խեղճը կարծում է, թե չի կարող:
Նրա հիշողության մեջ մնացել է անզորության այն զգացողությունը, որն ապրել է ծնվելուց անմիջապես հետո:
Եվ ամենավատն այն է, որ այդ հիշողությանը նա երբեք չի կասկածում:
Նա այլևս երբեք չի փորձել իր ուժը կիրառել:
-Այսպիսին է կյանքը, Դեմիան: Բոլորս էլ ինչ-որ բանով նման ենք կրկեսի փղին. այս կյանքում մենք կապված ենք հարյուրավոր ցցերի, որոնք սահմանափակում են մեր ազատությունը:
Ապրում ենք` համարելով, որ «չենք կարող» անել բազում գործեր, ուղղակի, որովհետև, շատ վաղուց, երբ դեռ փոքր էինք, փորձել ենք ու չենք կարողացել:
Այն ժամանակ վարվել ենք այս փղի նման, մեր հիշողության մեջ գրանցել ենք այսպիսի հրահանգ. «Չեմ կարողացել, չեմ կարողանում և երբեք չեմ կարողանա»:
Մենք մեծացել ենք այս հրահանգով, որն ինքներս ենք մեզ տվել, և դրա համար էլ երբեք չենք փորձել ցիցը հանել:
Երբեմն, շղթայի ձայնը լսելիս, հայացք ենք ձգում ցցին և մտածում.
Չեմ կարողանում և երբեք էլ չեմ կարողանա:
…. Եվ միակ ձևը պարզելու, որ դու  կարող ես ինչ-որ բանի հասնել, նոր փորձ անելն է, որի մեջ կներդնես քո ամբողջ ոգին:

Հարցեր և առաջադրանքներ:
Ինչի՞ մասին է պատմվածքը:

Այս պատմվացքը մի տղայի մասին էր, որը հասկացել էր, որ կրկեսում կամ այլ տեղերում կենդանիներին պետք չէ գերի պահել

Ի՞նչ է սովորեցնում այս ստեղծագործությունը:

Ես մտածում եմ, որ այս պատմվածքը ասում է մեզ, որ մենք չպետքե կենդանիներին գերի պահենք կամ ստիպենք իրենց ինչոր բան անել։

Նմա՞ն ես այդ փղիկին:

ոչ

Բառարանի օգնությամբ գտիր տրված բառերի հոմանիշները` հսկայական-մեծ, ամուր-պինդ, ակնհայտ-ակներև, անասելի-անպատմելի, խելացի-խելոք, ջանք-ճինգ, բազում-շատ:

582․ Ավազանը, որի տարողությունը 1000 լ է , սկսեցին ջուր լցնել։ Սկզբում 1 ժամում լցվում էր 110լ։ 5 ժ հետո ջրի հոսքը թուլացա, և ացազանի մեջ 1 ժամում սկսեց լցվել 90լ ջուր։ Քանի ժամում լցվեց ավազանը։

Լուծում

5×110=550

1000-550=450

450:90=5

5+5=10

Պատ․՝ 10

583․Խանութ բերել են1000 կգձավարը պարկերում է,իսկ մնացած արկղերի մեջ յուրաքանչյուրում 10կգ։Ձավարով լի քանի արկղ են բերել խանութ։

Լուծում

1200-100=200

200:10=20

Պատ․՝ 20

584․ Սկահակում կար 8 տանձ և 11 խնձոր:Այնտեղից վերցրին 10 պտուղ :Սահակում մնաց գոնե 1 խնձոր:

Լուծում

11-10=1 կմնա

Պատ․՝ 1

574. Հաշվեք թվային արտահայտությունների արժեքները և մամեմատեք դրանք․

ա) 731952:(1773-447) և 12892:(577+9)

1․ 1773-447=1326

2. 577+9=586

3.12892։586=22

4. 73195:1326=552

բ)

գ)

Երկրի Հեր Երկիր մոլորակի ձևի և չափերի մասին պատկերացումները հնագույն ժամանակներում եղել են շատ պարզունակ:

Երկրի գնդաձևության գաղափարը տրվել է դեռես մ.թ.ա. 6-5-րդ դարե­րում հայտնի փիլիսոփա Պյութագորասի կողմից, իսկ հետագայում (մ.թ.ա. 3-2-րդ դար) Արիստոտելը տվեց գնդաձևության ամենապարզ ապացույցը: Նա ուշադրություն դարձրեց այն հանգամանքին, որ Լուսնի վրա ընկնող Երկրի ստվերն ունի շրջանագծի ձև:

Միջին դարերում Երկրի գնդաձևության գաղափարը մոռացության մատնվեց: Այնինչ Հայաստանում դեռևս 7-րդ դարում Անանիա Շիրակացու հայտնի «Աշխարհացույցի» հիմքում դրված էր Երկրի գնդաձևության գաղափարը:

1522 թ. Ֆերնան Մագելանի շուրջերկրյա ճանապարհորդությունը դար­ձավ Երկրի գնդաձևության առաջին իրական ապացույցը:

Երկրի գնդաձևության վերջնական և տեսանելի ապացույցը տիեզերանավերից կատարված լուսանկարներն են:

Երկրի չափերը: Մինչև երկրի չափերին անցնելր՝ ծանոթանանք Երկ­րի առանցք և բևեռներ տերմիններին: Երկրի առանցքն այն երևակայական գիծն է, որն անցնում է նրա կենտրոնով, և որի շուրջը պտտվում է Եր­կիրը: Երկրի առանցքի երկու հակադիր կետերը, որոնք հատվում են նրա մակերևույթի հետ, կոչվում են բևեռներ:

Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ Երկիրն իրական գունդ չէ, այլ՝ բևեռներից սեղմված է:

Երկրի ամենամեծ շրջագիծը, որը երկիրը բաժանում է երկու հավա­սար մասերի, կոչվում է հասարակած, որի երկարությունը մոտ 40000 կմ է: Հասարակածին զուգահեռ տարված երևակայական շրջագծերը կոչ­վում ես զուգահեռականներ, իսկ Երկրի բևեռներով անցնող ե- րեակայականկիսաշրջագծերը միջօրեականներ:

Ինչպես միջօրեականները, այնպես էլ զուգահեռականները գլոբուսի և քարտեզի վրա նշվում են աստիճաններով: Բնականաբար, 0⁰-ի զուգահեռականը հասարակածն է, իսկ հետաքրքիր է, թե ո՞րն է 0⁰-ի միջօրեականը:

Միջազգային համաձայնությամբ՝ Լոնդոնի մոտ գտնվող Գրինվիչի աստղադիտարանի վրայով անցնող միջօրեականն ընդունվել է որպես զրո­յական կամ գլխավոր միջօրեական: Ընդունված է գլխավոր մի­ջօրեականով և դրա հակառակ կողմով անցնող 180⁰-ի միջօրեականով երկրագունդը բաժանել արևելյան և արևմտյան կիսագնդերի:

Միջօրեականների ու զուգահեռականների միմյանց հետ հատումից առաջացած ցանցը կոչվում է աստիճանացանց:

Աստիճանացանցի օգնությամբ որոշում են որևէ օբյեկտի՝ քաղաքի, գյուղի, տվյալ վայրի կամ օվկիանոսում լողացող նավի «հասցեն»՝ աշ­խարհագրական կոորդինատները գլոբուսի կամ քարտեզի վրա: Աշխարհագրական կոորդինատներն են աշխարհագրական լայնությու­նը և երկայնությունը:

Աշխարհագրական լայնությունր ցույց է տալիս Երկրի մակերևույթի որևէ կետի հեռավորությունը հասարակածից դեպի բեեռներ՝ աստիճան­ներով արտահայտված:

Աշխարհագրական լայնությունր լինում է հյուսիսային (հս. լ.), և հա­րավային (հվ. լ.):

Օրինակ՝ Երևանը գտնվում է հս. լ. մոտ 40⁰ զուգահեռականի վրա: Սա­կայն այդ լայնության վրա կան բազմաթիվ այլ քաղաքներ: Հետեաբար՝ անհրաժեշտ է իմանալ նաև մյուս կոորդինատը՝ աշխարհագրական եր­կայնությունը:

Աշխարհագրական երկայնությունը ցույց է տալիս Երկրի մակերևույթի որևէ կետի հեռավորությունը սկզբնական մի­ջօրեականից դեպի արևելք կամ արևմուտք՝ աստիճաններով արտահայտ­ված:

Աշխարհագրական երկայնությունր լինում է արևելյան (արլ. ե.) ե արևմտյան (արմ. ե.): Օրինակ՝ Երեանը գտնվում է արլ. ե. 44,5⁰ միջօրեականի վրա:

Այսպիսով՝ Երևանի աշխարհագրական կոորդինատներն են հս. լ. 40⁰ ե արլ. ե. 44,5⁰, այսինքն՝ Երևանը գտնվում է դրանց հատման կետում: Քարտեզ: Ունենալով պատկերացում Երկրի ձևի ու չափերի, դրա վրա գտնվող օբյեկտների մասին, ինչպես նաև՝ դրանք ավելի կիրառական դարձնելու համար, անհրաժեշտություն է առաջացել երկրագունդը կամ նրա առանձին մասերը պատկերել թղթի կամ որևէ հարթության վրա, ինչն անվանել են աշխարհագրական քարտեզ:

Տարբեր քարտեզներից կազմված գիրքը կոչվում է ատլաս:

Գլոբուս: Երկրագնդի մանրակերտը կոչ­վում է գլոբուս, որր լատիներեն նշանակում է գունդ: Գլոբուսը հնարավորու­թյուն է տալիս երկրագունդը տեսնելու ամ­բողջությամբ :

Առաջին հաջողված գլոբուսը պատրաս­տել է գերմանացի աշխարհագետ Մարտին Բեհայմը 15-րդ դարում:

Առաջին հայատառ գլոբուսը պատրաստվել է Վիեննայի Մխիթարյան Միաբանությու­նում 1850 թ. և գտնվում է Միաբանության թանգարանում:

Տրված բառերից նորերը կազմիր ակ, իկ, ուկ մասնիկներով (ածանցներով):
Այդ ածանցներն ի՞նչ իմաստ են տալիս բառին:

Ա. Աստղ-աստղիկ, արկղ-արկղիկ, թիթեռ-թիթեռնակ, թերթ-թեթրիկ, գետ-գետակ, նավ-նավակ, դուռ(ն)-դռնակ, թռչուն-թռչնակ, խոզ-խոզուկ, գառ(ն)-գառնուկ:
Բ. Հայր-հայրիկ, մայր-մայրիկ, տատ-տատիկ, պապ-պապիկ, քաղցր-քաղցրիկ, անուշ-անուշիկ, որդի-որդիակ, տաք-տաքուկ, հարս(ն)-հարսնակ:

Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցավոր բառեր կազմի՛ր:
Գրի՛ր գործածված մասնիկները (ածանցները): Կազմածդ ո՞ր բառերն են մեծատառով սկսվում:

Օրինակ՝
հույն-Հունաստան:

Հիվանդ-հհիվանդանոց,ծաղիկ-ծաղկաման, մուկ-մկանոց, հայ-Հայաստան, նիստ-նստարան, այբուբեն-ահբբենարան, դաս-դասասենյակ, դպիր-տպարան, դարբին-դարբնոց, հյուր-հյուրանոց, զոր(ք)-զորանոց, ռուս-Ռուսաստան, գործ-գործարան, բրուտ-բրուտարան, կույս-կուսանոց, ուզբեկ-Ուզբեկիստան, հնդիկ-Հնդկաստան, թուփ-թփանոց, ծիրանի-ծիրաննոց:

Բնակավայր կամ տեղանք ցույց տվող բառերին այնպիսի ածանցներ ավելացրու, որ նոր բառերը տվյալ տեղի բնակչի իմաստն արտահայտի:

Օրինակ՝
լեռն-լեռնցի:

Երևան-երևանցի, քաղաք-քաղաքացի, Վան-վանացի, Մուշ-մշեցի, Աշտարակ-աշտարակցի, Արտաշատ-արտաշատցի, Դվին-դվինցի, Կարս-կարսեցի, Գյումրի-գյումերցի, Լոռի-լոռեցի, Ամերիկա-ամերիկացի, Նյու-Յորք-նյու յորքցի, Լոնդոն-լոնդոնցի, սար-սարեցի, գյուղ-գյուղացի:

Տվյալ բառազույգերի արմատները տեղափոխելով՝ բաղադրյալ նոր բառեր ստացի՛ր:

Օրինակ՝
բարեժպիտ, մանկամիտ-բարեմիտ, մանկաժպիտ:

ա) Ջրհարս-ծովահարս , ծովանկար-ջրանկար,
բ) ժանգապատ-ժանգագույն, արծաթագույն-արծաթապատ,
գ) հողածին-հողաղաց, ջրաղաց-ջրածին,
դ) զորամաս-երկրաման, երկրամաս-զորամաս:

Տրված բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր: Արմատներն ի՞նչ մասնիկով են կապվում:
Օրինակ՝
Գրատախտակ- գր(գիր)+ա+տախտակ:
Ձեռ+ա+գիր, գեղ+ա+նկար, շրջ+ա+զգեստ, սիր+ա+հոժար, դեղ+նա+կտուց, հոդ+ա+կապ:

Տրված արմատների կրկնությամբ բառեր կազմի՛ր (արմատների մեջ ի՞նչ փոփոխություն է կատարվում):
Օրինակ՝
Փալաս-փուլուս:
Աման-ծաղկաման, մարդ-պար, պարապ-սարապ, պակաս-փուլուս, մանր-փոքր, փոքր-պուճուր, ոլոր-մոլոր, սուս-փուս: 108

Տրված բառերից նորերը կազմիր ակ, իկ, ուկ մասնիկներով (ածանցներով):
Այդ ածանցներն ի՞նչ իմաստ են տալիս բառին:

Ա. Աստղ-աստղիկ, արկղ-արկղիկ, թիթեռ-թիթեռնիկ, թերթ-թեթրիկ, գետ-գետակ, նավ-նավակ, դուռ(ն)-դռնակ, թռչուն-թռչնակ, խոզ-խոզուկ, գառ-գառնուկ(ն):
Բ. Հայր-հայրիկ, մայր-մայրիկ, տատ-տատիկ, պապ-պապիկ, քաղցր-քաղցրիկ, անուշ-անուշիկ, որդի-որդիակ, տաք-տաքուկ, հարս-հարսիկ(ն):

Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցավոր բառեր կազմի՛ր:
Գրի՛ր գործածված մասնիկները (ածանցները): Կազմածդ ո՞ր բառերն են մեծատառով սկսվում:

Օրինակ՝
հույն-Հունաստան:

Հիվանդ-հիվանդանոց,ծաղիկ-ծաղկաման, մուկ-մկանոց, հայ-Հայաստան, նիստ-նստարան, այբուբեն-այբբենարան, դաս-դասարան, դպիր-, դարբին, հյուր-հյուրանոց, զոր(ք)-զորացան, ռուս-Ռուսաստան, գործ-գործարան, բրուտ-բրուտանոց, կույս-կուսանոց, ուզբեկ-Ուզբեկաստան, հնդիկ-Հնդկաստան, թուփ-թուփարան, ծիրանի-ծիրանանոց:

Բնակավայր կամ տեղանք ցույց տվող բառերին այնպիսի ածանցներ ավելացրու, որ նոր բառերը տվյալ տեղի բնակչի իմաստն արտահայտի:

Օրինակ՝
լեռն-լեռնցի:

Երևան-Երևանցի, քաղաք-քաղաքացի, Վան-վանացի, Մուշ-Մշեցի, Աշտարակ-Աշտարակցի, Արտաշատ-Արտաշատցի, Դվին-Դվինացի, Կարս-Կարսցի, Գյումրի-Գյումրեցի, Լոռի-Լոռեցի, Ամերիկա-Ամերիկացի, Նյու-Յորք-Նյու-Յորքեցի, Լոնդոն-Լոնդոնեցի, սար-սարեցի, գյուղ-գյուղացի:

Տվյալ բառազույգերի արմատները տեղափոխելով՝ բաղադրյալ նոր բառեր ստացի՛ր:

Օրինակ՝
բարեժպիտ, մանկամիտ-բարեմիտ, մանկաժպիտ:

ա) Ջրհարս-ջուր-հոս, ջրային հոսել, ծովանկար,
բ) ժանգապատ, արծաթագույն,
գ) հողածին, ջրաղաց,
դ) զորամաս, երկրամաս:

Տրված բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր: Արմատներն ի՞նչ մասնիկով են կապվում:
Օրինակ՝
Գրատախտակ- գր(գիր)+ա+տախտակ:
Ձեռագիր, գեղանկար, շրջազգեստ, սիրահոժար, դեղնակտուց, հոդակապ:

Տրված արմատների կրկնությամբ բառեր կազմի՛ր (արմատների մեջ ի՞նչ փոփոխություն է կատարվում):
Օրինակ՝
Փալաս-փուլուս:
Աման, մարդ, պարապ, պակաս, մանր, փոքր, ոլոր, սուս: 108

ԹԵՄԱ — ՏՐԱՄԱԲԱՆԱԿԱՆ ՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՒ ԽՆԴԻՐՆԵՐ

1.  2500 դրամը երկու եղբայրների միջև այնպես բաժանեցեք, որ մեկն այնքան 20 դր. ունենա , որքան մյուսը՝5:

2500:25=100

2.     Շոգենավն իր արագությունը ժամում 9 կմ-ով պակասեցրեց, այդ պատճառով նշված ժամին նշանակված վայրից 108 կմ հեռու էր: Ցածր արագությամբ քանի՞ ժամ էր գնացել:

108:9=12

Պատ․՝ 12

3.     Համեմատիր

4 մ 580դմ +800 դմ < 150մ 200 դմ+100 սմ

4.   Ավտոմեքենան 50կմ/ժ արագությամբ անցավ250 կմ ճանապարհ: Նույն արագությամբ անցավ ևս 200 կմ : Քանի՞ ժամում անցավ ամբողջ ճանապարհը:

250։50=5

200:50=4

Պատ․՝ 9 ժամ

5.   Օգտվելով գումարման հատկություններից՝ հաշվել.

      83+144+36+856+64+17=(144+83)+(856+64)+36+17=1197

6.Կատարիր մնացորդով բաժանում .

1478:35=42 (8մն)

7.    Գրիր երկու երկնիշ թիվ, որոնք բաժանվում են 10-ի:

20,30

8.      Ինչպե՞ս կփոխվի երկու թվերի արտադրյալը , եթե արտադրիչներից մեկը մեծացնենք 8                        անգամ:

կմեծանա 496-ով

9.      *-ի փոխարեն գրիր թիվ, որ անհավասարությունը ճիշտ լինի:

     1478<14*6

10.Արտահայտիր մետրերով.

14 կմ 740 դմ = 14540մ

50 մ 400 սմ=54մ

11.Հաշվիր արտահայտության արժեքը.

741:3+7497:9+152

12.Գտեք 22-ի բաժանարարները և նրա  3 բազմապատիկ:

22։2=11

11×3=33

13.Գրիր այն վեցանիշ թիվը, որի՝

Տասնավորը 0 է, հազարավորը՝ 3, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները՝ 2

223202

Հայաստան ասելիս այտերս այրվում են
Հայաստան ասելիս ծնկներս ծալվում են
Չգիտեմ ինչու է այսպես

Հայաստան ասելիս շրթունքս ճագում է
Հայաստան ասելիս հասակս ծաղկում է
Չգիտեմ ինչու է այսպես

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

Հայաստան ասելիս աշխարհն իմ տունն է
Հայաստան ասելիս էլ մահն ու՞մ շունն է

Կլինեմ, կմնամ այսպես

Ex 5․ Yesterday my sister and I helped our mum in the house. First, we cleaned our rooms and then we washed our clothes. After that, we cooked some pasta. The pasta was very good. Harris, but our mum was happy to eat it. She didn’t wanted show that the food were awful! Our mum is so kind!

Ex. 6․ Mum usually cleans the house.

Yesterday, dad  cleaned the house.

• Mum usually washes the dishes.

Yesterday, dad  washed the dishes.

• Mum usually cooks dinner.

Yesterday, dad  cooked dinner.

• Mum usually irons the clothes.

Yesterday, dad ironed the clothes.

• Mum usually walks the dog.

Yesterday, dad  walked the dog.

Ex. 7․ Pedro played football  last Sunday.

Pedro didn’t play football last Sunday.

• I watched TV last night.

I didn’t watch TV last night.

• Aya listened to music yesterday evening.

Aya didn’t listen to music yesterday evening.

• The cat climbed a tree yesterday morning

The cat didn’t climb a tree yesterday morning.

• It rained last week.

It didn’t rain last week.

• He smiled at me.

He didn’t small at me.

George tided his room a hour ago.

512․Բասկետբոլի 50 նետումներից 22-ը չեն հասել նպատակին։Դիպուկ նետումներից 9-ը նա արել է գտվելով տուգանային հրապարակի սահմաններից դուրս։Տուգանային հրապարակի ներսից արված հաջահ նետումից թիվը ստանում է 2 միավոր իսկ դրսից արվածից 3 միաոր։Իր թիմի համար քանի միաոր է վաստակել բասկետբոլիստը։

Լուծում

50-22=28

28-9=19

19×2=38

9×3=27

38+27=65

Պատ․՝ 65 միավոր

515․Երեք առևատրականներ  միասին վաստակել են 80000 դրամ։Առաջին և երկրորդ առևտրականները միասին վաստակել են 48000 դրամ իսկ երկրորդը ու երրորդորդը միասին 78000 դրամ։Որքան է վաստակել յուրաքանչյուրը։

Լուծում

80000-78000=2000 առաջինը

48000-2000=46000 երկրորդ

78000-46000=32000 երրորդը

Պատ․՝ 2000 առաջինը, երկրորդը 46000, երրորդ 32000

513․ Երեք զամբյուղներում հավասար քանակովներով նուռ կար։ Երբ յուրաքանչյուր զամբյուղից վերցրին 3 նուռ, բոլոր զամբյուղներում միասին այնքան նուռ մնաց, որքան մինչ այդ կար երկու զամբյուղներում ։ Քանի նուռ կար յուրաքանչյուր զամբյուղում։ 

Լուծում 

9-6=3 

Պատ․՝ 3

514․ Տասներկումասանոց կինոնկարի հեռուստատեսային ցուցադրում է  15 ժամ նեռարյալ գովազդի ժամանակը:Կինոկարի բոլոր մասերը նույն տևողությունընն ունեն:Որքան է յուրաքանչյուր մասի տևողությունը եթե այն ուղեկցվում է տասրոպեանոց գովազդով: 

Lուծում

10×12=120

15×60=900

900-120=780

780։12=65

Պատ․՝ 1ժ 5ր